Praca „częściowa” w Niemczech, znana również jako Kurzarbeit to szczególny model zatrudnienia funkcjonujący w Niemczech, który ma na celu zapobieżenie zwolnieniom pracowników w okresach trudności gospodarczych, spadku zamówień lub kryzysów. Jest to skomplikowane zagadnienie, które budzi wiele pytań i wątpliwości – w tym artykule wyjaśniamy wszystko, co musisz wiedzieć na ten temat.
Czym jest Kurzarbeit?
Kurzarbeit to niemiecki termin oznaczający pracę w skróconym wymiarze godzin, stosowaną w sytuacjach kryzysowych jako środek zaradczy w zakresie zatrudnienia. Nie jest to po prostu praca na część etatu, ale specjalny instrument niemieckiego prawa pracy, który pozwala pracodawcom czasowo ograniczyć czas pracy swoich pracowników, gdy firma zmaga się z nadzwyczajnymi trudnościami ekonomicznymi – na przykład spowodowanymi spowolnieniem gospodarczym, brakiem zamówień, zakłóceniami w łańcuchach dostaw lub skutkami katastrof naturalnych.Celem tego rozwiązania jest ochrona miejsc pracy i uniknięcie zwolnień. W przeciwieństwie do standardowej redukcji etatów, Kurzarbeit pozwala na elastyczne dostosowanie zatrudnienia do aktualnych możliwości produkcyjnych firmy. Kluczowym elementem tego mechanizmu jest wsparcie finansowe oferowane przez Federalną Agencję Pracy (Bundesagentur für Arbeit), która częściowo rekompensuje utracone środki wypłacając wynagrodzenie postojowe w Niemczech.
Zobacz także: Teilzeit – praca na pół etatu w Niemczech. Co to jest i na czym polega?
Kiedy firma może wprowadzić skrócony czas pracy – Kurzarbeit?
Firmy w Niemczech mogą wprowadzić skrócony czas pracy, gdy mają do czynienia ze znaczną utratą zleceń, z powodów ekonomicznych lub z powodu nieuniknionego zdarzenia. Przy wprowadzaniu skróconego czasu pracy, firma musi starać się zapobiegać utracie zleceń, na przykład przez udzielenie pracownikom urlopu. Firma musi również planować powrót do normalnego czasu pracy w niedalekiej przyszłości.
Warunki uzyskania środków na Kurzarbeit:
- zaistnienie przestoju – przynajmniej jedna trzecia zatrudnionych musi odnotować utratę dochodów przekraczającą 10 % swojego wynagrodzenia brutto w danym miesiącu,
- tymczasowy charakter – przerwa musi być przejściowa, a pracodawca zobowiązany wykazać perspektywę powrotu do normalnej produkcji,
- zgłoszenie do Urzędu Pracy – pracodawca musi zgłosić zamiar wprowadzenia Kurzarbeit przed jego rozpoczęciem, dołączając opinię rady zakładowej albo porozumienia z pracownikami,
- negocjacje z pracownikami –wymaga się zapisu w umowie zbiorowej, klauzuli w umowie o pracę lub indywidualnej zgody pracowników bądź porozumienia z radą zakładową.
Może zainteresować Cię również wpis: Mini praca w Niemczech a zwrot podatku – jak należy się rozliczać?
Czy pracodawcy w Niemczech mogą narzucić Kurzarbeit?
W Niemczech skrócony czas pracy koliduje z obowiązkami pracodawcy oraz pracownika, dlatego firmy nie mogą jednostronnie narzucić skróconego czasu pracy. Decyzja o wprowadzeniu skróconego czasu pracy musi zostać uzgodniona ze wszystkimi pracownikami, których ma to dotyczyć, lub z radą zakładową.
Rekompensata za skrócony czas pracy (Kurzarbeitergeld)
Rekompensata za skrócony czas pracy, znana jako Kurzarbeitergeld, jest świadczeniem z tytułu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. Jest to forma wsparcia finansowego dla pracowników, którzy zarabiają mniej lub wcale podczas skróconego czasu pracy. Rekompensata ta jest wypłacana przez Federalną Agencję Pracy (Arbeitsagentur) w Niemczech.
Wysokość świadczenia (Kurzarbeitergeld):
- zasiłek dla pracowników bez dzieci – 60 % utraconej różnicy netto wynagrodzenia,
- zasiłek dla pracowników z dziećmi – 67 % utraconej różnicy netto wynagrodzenia
Nie zawsze Kurzarbeit po załatwi wszelkie problemy firmy, dlatego warto przeczytać: Jakie są zasady przyznawania Arbeitslosengeld? Dowiedz się wszystkiego o zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech!
Jakie obowiązki ma pracodawca podczas Kurzarbeit w Niemczech
W trakcie korzystania z Kurzarbeit w Niemczech pracodawca ma do wypełnienia szereg obowiązków formalnych i rozliczeniowych, które warunkują wypłatę świadczenia i jego refundację przez Agencję Pracy:
- zgłoszenie skróconego czasu pracy – do ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpił pierwszy przestój,
- uzyskanie decyzji Agencji Pracy – sprawdzenie formalnych i merytorycznych przesłanek; po uzyskaniu pozytywnej decyzji Kurzarbeitergeld wypłacane jest od miesiąca zgłoszenia,
- miesięczne rozliczenie – pracodawca wypłaca świadczenie pracownikowi, a następnie składa wniosek o refundację do Agencji Pracy w ciągu 3 miesięcy po danym miesiącu rozliczeniowym,
- dokumentacja przedłużenia – jeśli przestój przekracza 12 miesięcy, konieczne jest ponowne zgłoszenie wraz z uzasadnieniem i planem działań naprawczych.
Maksymalny okres korzystania z Kurzarbeit wynosi standardowo do 12 miesięcy w ciągu 24 kolejnych miesięcy, co pozwala firmom na elastyczne zarządzanie zatrudnieniem w czasie przejściowych trudności, bez konieczności trwałej redukcji etatów.
Sprawdź: Co nowego w systemie podatkowym w Niemczech w 2025 roku? Przedstawiamy najważniejsze zmiany!
Czy pobierane są składki na ubezpieczenie społeczne podczas skróconego czasu pracy?
Podczas skróconego czasu pracy pracodawcy i pracownicy płacą na ubezpieczenie społeczne. Za czas pracy, który został utracony z powodu wprowadzenia skróconego czasu pracy, składki na ubezpieczenie społeczne zostają obniżone do 80 procent. Koszty te ponosi wyłącznie pracodawca, ale zostają one zwrócone przez Federalną Agencję Pracy.
Podpowiadamy: Jak rozliczyć PIT-36 – dochody z Niemiec a formalności
Czy trzeba się rozliczyć pracując na Kurzarbeit?
Każda osoba uzyskująca więcej niż €410 dodatku za pracę w niepełnym wymiarze godzin, jest zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego. Wynika to z faktu, że chociaż dodatek za pracę w niepełnym wymiarze godzin jest zwolniony z podatku, zwiększa on stawkę podatku od dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Pracodawca jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia przebywającemu na zwolnieniu lekarskim pracownikowi tak, jakby nadal pracował. Pracownik nie traci zatem wypłaty, ale też nie jest traktowany w specjalny sposób.Poznaj proces rozliczenia w naszym wpisie: Jak samemu rozliczyć podatek z Niemiec?
Wszystko o Kurzarbeit – podsumowujemy najważniejsze informacje!
Kurzarbeit to popularne rozwiązanie stosowane w Niemczech podczas kryzysów gospodarczych – oto najważniejsze fakty, które warto znać, jeśli pracujesz lub planujesz pracować za zachodnią granicą.
- Kurzarbeit to tymczasowe skrócenie czasu pracy w Niemczech, mające na celu ochronę miejsc pracy.
- Wprowadzenie możliwe jest w sytuacjach kryzysowych, np. spadku zamówień lub przestoju produkcji.
- Warunki: co najmniej 1/3 pracowników musi stracić ponad 10% wynagrodzenia brutto.
- Świadczenie Kurzarbeitergeld wynosi 60% (bez dzieci) lub 67% (z dziećmi) utraconego dochodu netto.
- Pracodawca musi zgłosić Kurzarbeit do końca miesiąca i rozliczać się miesięcznie z Agencją Pracy.
- Maksymalny okres korzystania to 12 miesięcy w ciągu 24 miesięcy.
- Składki na ubezpieczenia społeczne opłacane są od 80% utraconego czasu pracy – koszt pokrywa pracodawca.
- Podatek: dodatek zwiększa stawkę opodatkowania, więc konieczne jest złożenie zeznania podatkowego.
- Zasiłek chorobowy przysługuje jak przy normalnym zatrudnieniu – bez zmian dla pracownika.
- Informacje do rozliczenia znajdziesz w pozycji 15 na Lohnsteuerbescheinigung.
W twojej firmie wprowadzono Kurzarbeit i nie wiesz, jak się rozliczyć? Skorzystaj z usług biura rachunkowego Borsuk Podatki, które pomoże ci szybko i bezpiecznie rozliczyć dochody z Niemiec – w tym świadczenie Kurzarbeitergeld wykazane w pozycji 15 na Lohnsteuerbescheinigung.
