W dzisiejszych czasach, emerytura to nie tylko okres odpoczynku, ale również nowy etap życia, który wymaga odpowiedniego planowania finansowego. Dla Polaków, którzy pracowali lub nadal pracują w Niemczech, ważne jest zrozumienie, jak funkcjonuje system emerytalny w Niemczech oraz jakie obowiązki podatkowe wynikają z otrzymywania emerytury z tego kraju. Niniejszy wpis ma na celu wyjaśnienie kluczowych aspektów związanych z opodatkowaniem emerytur w Niemczech, a także wskazanie, jakie dokumenty są potrzebne do prawidłowego rozliczenia się z niemieckim urzędem skarbowym – zapraszamy!
Jak działa system emerytalny w Niemczech?
System emerytalny w Niemczech jest złożoną strukturą, która zapewnia wsparcie finansowe dla osób starszych poprzez różne rodzaje świadczeń. Podstawową formą jest ubezpieczenie społeczne (Gesetzliche Rentenversicherung), które finansowane jest na zasadzie podziału w odpowiednim stosunku wpływów, dochodów, wydatków, opłat i podatków – bieżące składki pracowników są bezpośrednio przeznaczane na wypłaty bieżących emerytur. To system, który obejmuje większość pracujących Niemców i jest obowiązkowy dla większości kategorii zatrudnionych.
Oprócz systemu publicznego, istnieją również prywatne plany emerytalne, które oferują dodatkowe zabezpieczenie na starość. Do najpopularniejszych należą tzw. Riester-Rente i Rürup-Rente. To forma oszczędzania na emeryturę wspierana przez państwowe dopłaty i ulgi podatkowe, skierowana głównie do osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym. Z kolei Rürup-Rente, znany również jako „emerytura bazowa”, jest kierowany głównie do samozatrudnionych, oferując im korzyści podatkowe, które umożliwiają odkładanie na emeryturę w sposób korzystny podatkowo.
Dodatkowo wiele firm oferuje swoim pracownikom korporacyjne plany emerytalne (Betriebsrente), które są częścią pakietu socjalnego pracownika. Takie programy mogą być finansowane wyłącznie przez pracodawcę, przez pracownika lub przez obie strony. Są one ważnym elementem zabezpieczenia emerytalnego, zwłaszcza w kontekście rosnących obaw dotyczących wystarczalności świadczeń z pierwszego filaru.
Czy Niemcy płacą podatek od emerytury?
W Niemczech emerytura podlega opodatkowaniu, co jest istotnym aspektem planowania finansowego dla osób starszych. Zgodnie z niemieckim systemem podatkowym, emerytury są traktowane jak każdy inny dochód i są opodatkowane według progresywnej skali podatkowej. To oznacza, że wysokość naliczonego podatku zależy od sumy wszystkich dochodów emeryta, w tym również z ewentualnych innych źródeł.
W Niemczech funkcjonuje jednak kwota wolna od podatku, dzięki czemu emeryci, których roczny dochód nie przekracza ustalonej na dany rok kwoty, nie muszą płacić podatku od swoich emerytur. Jednak dla tych, których dochody są wyższe, obowiązują standardowe stawki podatkowe. Mimo to, system niemiecki oferuje różne ulgi i odliczenia, które mogą znacząco zmniejszyć wysokość obciążenia podatkowego dla emerytów. Te ulgi obejmują odliczenia za wydatki medyczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, a także inne możliwe koszty.
Ile wynosi podatek od emerytury w Niemczech?
Podatek od emerytury w Niemczech jest ustalany na podstawie progresywnej skali podatkowej, co oznacza, że wysokość podatku zależy od całkowitego dochodu emeryta. Stawki podatkowe zaczynają się od 14% dla najniższego progu dochodowego i mogą osiągnąć maksymalnie 45% dla najwyższych dochodów. Ta progresywność zapewnia, że osoby o niższych dochodach płacą mniejszy procent swojego dochodu jako podatek, natomiast osoby o wyższych dochodach — większy procent.
Kwota wolna od podatku w Niemczech, czyli minimalny poziom dochodu niepodlegający opodatkowaniu, wynosiła 9 984 euro w 2022 roku. Została ona zwiększona do 10 908 euro w 2023 roku, natomiast za rok 2024 dla osób rozliczających się indywidualnie jest to już 11 604 euro rocznie a dla małżeństw 23 208 euro rocznie.
Emeryci w Niemczech mogą również skorzystać z różnorodnych ulg i odliczeń, które mogą znacząco obniżyć ich obciążenie podatkowe. Obejmują one odliczenia za składki na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne, wydatki medyczne oraz koszty związane z opieką. Te odliczenia są szczególnie wartościowe, ponieważ emeryci często mają wyższe wydatki zdrowotne i opiekuńcze.
Czy zapłacimy podatek od emerytury z Niemiec w Polsce?
W Polsce emeryci otrzymujący świadczenia emerytalne z Niemiec mogą korzystać ze specyficznych przepisów dotyczących opodatkowania międzynarodowego, które zwalniają ich z obowiązku płacenia podatku od tych emerytur na terenie Polski. Jest to wynik obowiązującej umowy między Polską a Niemcami o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z tą umową, prawo do opodatkowania emerytur wypłacanych przez niemieckie instytucje przysługuje Niemcom.
Chociaż polscy emeryci otrzymujący niemieckie świadczenia są zwolnieni z płacenia podatku w Polsce, nadal muszą wykazać te dochody w swoim polskim zeznaniu podatkowym. To jest wymagane w celu prawidłowego ustalenia łącznego dochodu, który może wpływać na wysokość innych podatków lub świadczeń socjalnych w Polsce.
Jednocześnie, obowiązek rozliczenia się z niemieckim urzędem skarbowym jest zależny od kilku czynników, takich jak wysokość otrzymywanej emerytury oraz inne dochody światowe emeryta. Niemcy stosują dwa rodzaje obowiązku podatkowego: ograniczony i nieograniczony. Ograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób, które nie mają miejsca zamieszkania ani zwykłego pobytu w Niemczech, ale osiągają dochody z tego kraju. W takim przypadku, emeryci muszą płacić podatek tylko od dochodów osiąganych w Niemczech. Nieograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób, które mają w Niemczech miejsce zamieszkania lub zwykły pobyt i są zobowiązane do opodatkowania globalnych dochodów.
Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla emerytów otrzymujących niemieckie świadczenia, ponieważ odpowiednie rozliczenie się z obowiązków podatkowych w Niemczech jest niezbędne do uniknięcia ewentualnych problemów prawnych lub finansowych. Może to wymagać konsultacji z doradcą podatkowym, który pomoże w prawidłowym zrozumieniu i zastosowaniu przepisów podatkowych obu krajów.
Dowiedz się: Jak samemu rozliczyć podatek z Niemiec?
Jak wygląda rozliczanie podatku od emerytury w Niemczech?
Proces rozliczenia podatku z Niemiec jest dokładnie zorganizowany i regulowany przez niemieckie prawo podatkowe. Każdy emeryt, który otrzymuje świadczenia emerytalne, podlegające opodatkowaniu w Niemczech, musi złożyć roczne zeznanie podatkowe. W tym zeznaniu należy uwzględnić wszystkie dochody, nie tylko te pochodzące z emerytury, ale również inne możliwe źródła przychodu.
Emeryt musi dokładnie wypełnić formularz podatkowy, który jest dostępny w wersji papierowej oraz elektronicznej. W Niemczech coraz większą popularnością cieszy się elektroniczny system składania deklaracji podatkowych, znany jako ELSTER (Elektronische Steuererklärung), który umożliwia szybkie i wygodne przesyłanie dokumentów podatkowych online.
Zeznanie podatkowe należy złożyć do odpowiedniego urzędu skarbowego w ustalonym terminie, który zazwyczaj przypada na 31 lipca roku następującego po roku podatkowym. Emeryci, którzy korzystają z usług doradcy podatkowego, mogą mieć wydłużony termin do 28 lutego roku następnego. Po złożeniu zeznania podatkowego, urząd skarbowy przetwarza informacje i wydaje decyzję podatkową. W decyzji tej podane są szczegóły dotyczące ewentualnego zwrotu podatku lub dodatkowej należności.
Proces rozliczenia podatku od emerytury może być skomplikowany, zwłaszcza jeśli emeryt otrzymuje dochody z różnych źródeł lub mieszka poza Niemcami. W takich przypadkach, pomoc wykwalifikowanego doradcy podatkowego jest nieoceniona, gdyż może on pomóc w optymalizacji podatkowej, a także w uniknięciu błędów w deklaracjach, które mogłyby prowadzić do nieprzyjemności z urzędem skarbowym.
Sprawdź: Ile jest czasu na rozliczenie podatku z Niemiec?
Jakie dokumenty są potrzebne, aby złożyć rozliczenie podatkowe emerytury z Niemiec?
Aby prawidłowo złożyć rozliczenie podatkowe emerytury w Niemczech, konieczne jest zgromadzenie szeregu dokumentów, które pozwalają na pełne i dokładne przedstawienie swojej sytuacji finansowej niemieckiemu urzędowi skarbowemu. Kluczowe w tym procesie są następujące dokumenty:
- zaświadczenie o wysokości otrzymywanej emerytury z Niemiec (Rentenbescheid) – ten dokument jest podstawą do obliczenia podatku i powinien być wystawiony przez niemiecki zakład ubezpieczeń społecznych; zaświadczenie to informuje o wysokości brutto rocznej emerytury, co jest kluczowe dla ustalenia podstawy opodatkowania,
- certyfikat rezydencji podatkowej (Ansässigkeitsbescheinigung) – jest to dokument wydany przez niemiecki urząd skarbowy, który potwierdza, że podatnik ma miejsce zamieszkania lub zwykły pobyt w Niemczech; certyfikat ten jest niezbędny do potwierdzenia statusu podatkowego i może być wymagany, gdy dochody pochodzą również z innych źródeł poza Niemcami,
- dokumentacja dotycząca innych dochodów uzyskiwanych w danym roku podatkowym – to mogą być dowody na inne źródła dochodu, takie jak wynagrodzenia za pracę, dochody z inwestycji, renty, czy inne świadczenia – te informacje są konieczne do obliczenia całkowitego dochodu podlegającego opodatkowaniu,
- dokumenty potwierdzające poniesione koszty – np. rachunki za wydatki medyczne, które nie zostały pokryte przez ubezpieczenie, czy faktury za usługi doradcy podatkowego – te wydatki mogą być odliczone od dochodu, co obniża podstawę opodatkowania i może skutkować niższym podatkiem do zapłaty,
- formularz podatkowy (Steuererklärung) – to oficjalny dokument, w którym podatnik deklaruje swoje dochody i wydatki z danego roku podatkowego – jest dostępny w wersji elektronicznej lub papierowej i musi być wypełniony zgodnie z niemieckimi przepisami podatkowymi.
Podsumowując, emerytura z Niemiec, choć może wydawać się korzystna ze względu na wysokie stawki świadczeń, wymaga również odpowiedniego rozliczenia podatkowego. Właściwe zrozumienie i stosowanie się do przepisów podatkowych jest niezbędne, by uniknąć nieprzyjemności związanych z niemieckim urzędem skarbowym oraz by maksymalnie wykorzystać przysługujące ulgi i odliczenia. Każdy emeryt otrzymujący świadczenia z Niemiec powinien zadbać o zgromadzenie wszystkich niezbędnych dokumentów i, w razie potrzeby, skorzystać z pomocy profesjonalnego doradcy podatkowego. Jest to kluczowe dla optymalizacji swojej sytuacji podatkowej i dla pełnego wykorzystania korzyści płynących z systemu emerytalnego w Niemczech. Emerytura to czas, który każdy z nas chce spędzić spokojnie, bez dodatkowych zmartwień finansowych, dlatego tak ważne jest, aby już dziś zadbać o swoje jutro, planując przyszłość z uwzględnieniem wszystkich aspektów prawno-finansowych.
„Biuro Borsuk” to jedno z najdłużej działających biur rozliczeń zagranicznych w Polsce. Zaczynaliśmy w 2002 roku oferując usługi dla osób z tzw. czerwonym paszportem, początki były trudne, jadnak dzięki nim zbudowaliśmy solidne fundamenty. Nasze bogate, dwudziestoletnie doświadczenie, pozwala świadczyć nam usługi na najwyższym poziomie.
