Możliwość pobierania świadczeń rodzinnych jednocześnie w Niemczech i Polsce budzi wiele pytań – zwłaszcza wśród rodziców, którzy pracują za granicą, a dzieci wychowują w kraju. Zasady nie są tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać, ale dzięki unijnym regulacjom rodziny mają szansę otrzymać najwyższą możliwą kwotę wsparcia, bez ryzyka podwójnych wypłat. W tym artykule znajdziesz praktyczne wyjaśnienia, realne przykłady i wskazówki, które pomogą Ci przejść przez cały proces krok po kroku.
Czy można pobierać zasiłek rodzinny w Niemczech i Polsce? – poznaj zasady krok po kroku
Najprostsza odpowiedź brzmi: tak, można pobierać świadczenia z obu krajów, ale nie w pełnych kwotach. Całość opiera się na unijnym systemie koordynacji świadczeń rodzinnych, który działa w taki sposób, by nie dochodziło do podwójnych wypłat w całości na te same dzieci. W praktyce oznacza to, że jedno państwo wypłaca pełną kwotę, a drugie – tylko dodatek dyferencyjny (jeśli jego świadczenia są wyższe). Dzięki temu rodziny nie tracą, ale jednocześnie system jest uczciwy i spójny w obrębie wszystkich państw UE.
Ważne jest to, że pierwszeństwo ma kraj, w którym pracuje rodzic. Jeśli oboje rodzice są aktywni zawodowo w różnych państwach, decyduje miejsce zamieszkania dziecka. To właśnie te dwa kryteria – zatrudnienie i miejsce zamieszkania – są kluczowe dla ustalenia, kto wypłaca podstawowe świadczenie, a kto ewentualną różnicę. W efekcie nie ma ryzyka, że stracisz prawo do pieniędzy, ale musisz liczyć się z tym, że nie dostaniesz pełnej sumy z obu krajów.
Kiedy weźmiesz pod uwagę aktualne kwoty, różnice stają się wyraźne. Kindergeld w Niemczech w 2025 roku to 255 euro miesięcznie na każde dziecko, a w Polsce możesz liczyć na 800 zł miesięcznie z programu 800+. Do tego dochodzi zasiłek rodzinny, który ma jednak kryterium dochodowe i kwoty od 95 do 135 zł. To właśnie te liczby są brane pod uwagę przy wyliczaniu dodatku dyferencyjnego. W praktyce możesz uzyskać nawet ponad 2000 zł na dziecko miesięcznie, jeśli jedno z rodziców pracuje w Niemczech, a drugie nie jest aktywne zawodowo w Polsce.
Zapraszamy do powiązanego tematu: Komu należy się Kindergeld w Niemczech? Warunki i zasady
Jak działa zasada pierwszeństwa i dodatek dyferencyjny? – sprawdź, kto wypłaca więcej
System koordynacji działa według prostego schematu, choć dla wielu osób na początku wydaje się dość zawiły. Najważniejsze jest zrozumienie zasady pierwszeństwa – to ona określa, który kraj wypłaca świadczenie w pełnej wysokości. Jeżeli jesteś zatrudniony w Niemczech i tam odprowadzasz składki, to właśnie Niemcy wypłacą pełne Kindergeld. Polska w takim przypadku może dołożyć jedynie różnicę, jeśli jej świadczenia są wyższe. Odwrotna sytuacja występuje, gdy dziecko mieszka w Polsce, a Ty pracujesz w Niemczech – wtedy polski urząd traktowany jest jako pierwszeństwo i to on odpowiada za główne świadczenie.
W praktyce oznacza to, że nigdy nie zostajesz z podwójnym świadczeniem w pełnej wysokości. Zamiast tego masz gwarancję, że Twoja rodzina otrzyma najwyższą możliwą kwotę. Jeżeli w Polsce łączne świadczenia są niższe niż Kindergeld, to właśnie Niemcy dopłacą Ci różnicę. System jest tak skonstruowany, aby nikt nie był stratny – nie ma więc znaczenia, czy mieszkasz z dzieckiem w Polsce, a pracujesz w Niemczech, czy odwrotnie. Liczy się transparentność i prawidłowe zgłoszenie sytuacji w obu urzędach.
Co ważne, od 2022 roku w Polsce wprowadzono zmianę, dzięki której program 800+ wypłacany jest każdej rodzinie uprawnionej, niezależnie od koordynacji. Oznacza to, że jeśli Twoje dziecko mieszka w Polsce, świadczenie to zostanie Ci przyznane, nawet jeśli pobierasz Kindergeld. To jednak nie zwalnia Cię z obowiązku informowania o tym niemieckiego urzędu – Familienkasse uwzględni ten fakt, a jeśli okaże się, że z Niemiec przysługuje różnica, wypłaci stosowny dodatek.
Warto wiedzieć: Jak wygląda decyzja o przyznaniu Kindergeld i ile trwa proces oczekiwania na odpowiedź?
Realne scenariusze z życia rodzin – ile pieniędzy możesz dostać miesięcznie?
Wyobraź sobie sytuację, że jeden rodzic pracuje w Niemczech, a drugi nie jest aktywny zawodowo w Polsce. W takim przypadku pełne Kindergeld wypłacane jest z Niemiec, a dodatkowo w Polsce możesz bez przeszkód otrzymywać świadczenie 800+. W praktyce na jedno dziecko daje to około 2000–2100 zł miesięcznie. To najbardziej korzystny scenariusz, w którym obie strony systemu wypłacają maksymalne możliwe kwoty.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy oboje rodzice pracują – jeden w Polsce, a drugi w Niemczech. Tutaj decyduje miejsce zamieszkania dziecka. Jeżeli dziecko mieszka w Polsce, pierwszeństwo ma ZUS i świadczenie 800+. Niemcy w takim układzie wypłacają tylko różnicę pomiędzy Kindergeld a polskimi świadczeniami. Dzięki temu suma wsparcia wciąż jest korzystna, choć niższa niż w pierwszym scenariuszu. Jeżeli natomiast dziecko mieszka w Niemczech, role odwracają się i to niemieckie świadczenie staje się podstawowe.
Trzeci przykład to sytuacja, gdy oboje rodzice pracują w Niemczech. W takim przypadku masz prawo do pełnego Kindergeld, a w Polsce możesz starać się o dodatek dyferencyjny, jeśli okaże się, że świadczenia krajowe byłyby wyższe. Choć ten przypadek występuje rzadziej, dobrze wiedzieć, że także tu system przewiduje rozwiązania zapewniające sprawiedliwość. W każdym z tych scenariuszy najważniejsze jest, by składać wnioski w obu krajach i zawsze przekazywać dokumenty potwierdzające status drugiego państwa.
Sprawdź: Kiedy wypłata Kindergeld?
Jak złożyć wniosek, żeby nie stracić pieniędzy i uniknąć zwrotów?
Cała procedura składania wniosków wymaga trochę cierpliwości, ale nie jest aż tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Jeśli chodzi o Kindergeld, podstawowym dokumentem jest formularz KA1 wraz z załącznikami Anlage Kind i Anlage Ausland. Do tego dochodzi akt urodzenia dziecka, zaświadczenie od pracodawcy w Niemczech oraz zaświadczenie o pobieraniu lub niepobieraniu świadczeń w Polsce. Często wymagane jest również potwierdzenie składu rodziny z urzędu gminy. Z kolei w Polsce procedura zależy od rodzaju świadczenia – wniosek o 800+ składa się online, natomiast o zasiłek rodzinny należy wnioskować w gminie.
Musisz mieć świadomość, że Kindergeld można otrzymać z wyrównaniem do sześciu miesięcy wstecz, dlatego nie warto zwlekać ze złożeniem dokumentów. Czas rozpatrywania wniosku w Familienkasse waha się zazwyczaj od 2 do 6 miesięcy, a po uzyskaniu decyzji możesz bez problemu ubiegać się o świadczenia w Polsce, załączając niemieckie dokumenty. Kolejność działań jest istotna – najpierw składasz wniosek w kraju pierwszeństwa, a dopiero później w drugim państwie, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji.
Wysokość świadczeń 2025
| Kraj / Program | Kwota miesięczna na dziecko | Uwagi |
|---|---|---|
| Niemcy – Kindergeld | 255 € (ok. 1 100–1 150 zł) | stała stawka dla każdego dziecka |
| Polska – 800+ | 800 zł | bez kryterium dochodowego, od 2022 r. niezależnie od koordynacji |
| Polska – zasiłek rodzinny | 95–135 zł | zależny od kryterium dochodowego |
Pobieranie zasiłków w Polsce i Niemczech – najważniejsze informacje w skrócie!
- Możesz pobierać świadczenia rodzinne z Niemiec i Polski jednocześnie, ale nie w pełnych kwotach – działa system unijnej koordynacji.
- Pierwszeństwo ma kraj zatrudnienia rodzica, a gdy oboje pracują w różnych państwach – decyduje miejsce zamieszkania dziecka.
- Drugie państwo wypłaca tylko dodatek dyferencyjny, jeśli jego świadczenia są wyższe.
- W 2025 roku: Kindergeld w Niemczech to 255 € na dziecko, a w Polsce 800 zł + zasiłek rodzinny 95–135 zł (z kryterium dochodowym).
- Kindergeld można uzyskać z wyrównaniem do 6 miesięcy wstecz, czas rozpatrywania wniosku to zwykle 2–6 miesięcy.
- Od 2022 roku Polska wypłaca 800+ niezależnie od koordynacji, ale trzeba zgłosić to w Niemczech.
- Brak zgłoszenia świadczeń z drugiego kraju grozi obowiązkiem zwrotu nienależnych pieniędzy.
Świadczenia rodzinne z Niemiec i Polski można łączyć, ale na zasadach unijnej koordynacji – jedno państwo wypłaca pełną kwotę, a drugie dopłatę. Aby uniknąć błędów i zyskać pełne wsparcie, warto skorzystać z pomocy biura podatkowego Borsuk, które zajmie się całą procedurą. Dzięki temu masz pewność, że otrzymasz należne świadczenia bez ryzyka problemów z urzędami.
