Elterngeld to niemiecki zasiłek rodzicielski, który stanowi finansowe wsparcie dla rodziców po narodzinach dziecka – rekompensuje utracone dochody i pozwala jednemu z opiekunów ograniczyć pracę zawodową lub z niej czasowo zrezygnować. Często spotkać można się z przekonaniem, że Polacy pracujący w Niemczech nie mają prawa do Elterngeld, czyli niemieckiego zasiłku rodzicielskiego. Nic bardziej mylnego! W tym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości na ten temat, a także przekazać praktyczne informacje, które pomogą Ci w procesie ubiegania się o Elterngeld – zapraszamy!
Elterngeld w Niemczech – najważniejsze informacje
Elterngeld to świadczenie finansowe wypłacane w Niemczech rodzicom nowo narodzonych dzieci, które ma na celu wsparcie rodzin w okresie opieki nad niemowlęciem oraz umożliwienie jednemu z rodziców (lub obojgu) czasowego ograniczenia pracy zawodowej. Elterngeld rekompensuje utracone dochody po urodzeniu dziecka i przysługuje zarówno matce, jak i ojcu – także osobom samozatrudnionym i bezrobotnym – pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. Wysokość świadczenia zależy od wcześniejszych dochodów i wynosi zazwyczaj od 65% do 67% średniego wynagrodzenia netto.Elterngeld zapewnia wsparcie finansowe dla rodziców, w początkowym okresem wychowywania dziecka. Zarówno matka, jak i ojciec mogą otrzymać ten zasiłek, co pozwala im na opiekę nad noworodkiem przez 12-24 miesiące po jego narodzinach. W Polsce spotkamy się z wieloma wariantami tłumaczenia – zasiłkiem rodzicielskim czy zasiłkiem wychowawczym.
Elterngeld dla dzieci urodzonych w Polsce – czy się należy?
Rodzice, których dzieci urodziły się w Polsce, również mogą skorzystać z zasiłku Elterngeld – konieczne jest jednak spełnieniu wszystkich warunków określonych przez niemiecki urząd.
Przede wszystkim w Niemczech znajdować musi się centrum życia rodzica starającego się o zasiłek wychowawczy – co najmniej 183 dni w roku musi przebywać w tym kraju. Nie jest wymagany jednak meldunek.
Rodzic starający się o Elterngeld musi także mieszkać z dzieckiem w jednym gospodarstwie domowym, nie może pracować w pełnym wymiarze godzin, a także przekroczyć progu zarobkowego, który wynosi 200 tysięcy euro dla osób samotnych oraz w przypadku par.
Od 1 kwietnia 2025 próg dochodu, powyżej którego nie przysługuje prawo do Elterngeld, został ustalony na 175 000 EUR rocznie zarówno dla par, jak i rodziców samotnie wychowujących dzieci.Przeczytaj również: Komu należy się Kindergeld w Niemczech? Warunki i zasady
Elterngeld w Niemczech – jak ubiegać się o zasiłek?
Proces ubiegania się o Elterngeld w Niemczech dla Polaków nie różni się znacząco od procedury dla obywateli niemieckich. Podstawowym krokiem jest złożenie odpowiedniego wniosku we właściwym urzędzie. Warto pamiętać, że wniosek o Elterngeld można złożyć najwcześniej 3 miesiące przed planowanym terminem rozpoczęcia korzystania z tego świadczenia. W przypadku narodzin dziecka wniosek można złożyć najpóźniej do końca trzeciego miesiąca po narodzinach.
Jakie dokumenty do Elterngeld?
Ważnym elementem procesu jest kompletowanie niezbędnych dokumentów. Do wniosku o Elterngeld należy dołączyć: zaświadczenie o dochodach za ostatnie 12 miesięcy przed narodzinami dziecka, zaświadczenie o zatrudnieniu, zaświadczenie lekarskie o przewidywanym terminie porodu oraz, w przypadku narodzin dziecka, jego akt urodzenia. Pamiętaj, że wszystkie dokumenty muszą być przetłumaczone na język niemiecki przez tłumacza przysięgłego.
Elterngeld – wniosek do urzędu
Podstawowym krokiem w procesie ubiegania się o Elterngeld jest prawidłowe wypełnienie wniosku. Warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Wnioski o Elterngeld należy składać w odpowiednim urzędzie (to, który urząd ds. zasiłków rodzicielskich jest dla Ciebie właściwy, zależy od Twojego kraju związkowego i miejsca zamieszkania).
Trzeba pamiętać, że dokumenty o zasiłek składać należy nie później niż 3 miesiące po narodzinach dziecka, a załatwianie formalności możemy rozpocząć już 3 miesiące przed planowanym pobieraniem świadczenia.
Warto nadmienić, że od 1 maja 2025 możliwe jest składanie wniosku o Elterngeld w formie tekstowej (np. e-mail), bez konieczności pisemnego podpisu.Zdecydowanie warto wiedzieć: Jak wygląda decyzja o przyznaniu Kindergeld i ile trwa proces oczekiwania na odpowiedź?
Elterngeld Niemcy – ile wynosi?
Elterngeld jest zwykle obliczany na podstawie dochodów z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc narodzin dziecka. Jeżeli jednak rodzic nie pracował przez cały ten okres, np. z powodu opieki nad innym dzieckiem, okres referencyjny może być wydłużony.
Zasiłek wynosi od 65% do 100% ostatniego netto wynagrodzenia, ale nie więcej niż 1 800 euro miesięcznie. Minimalna kwota wynosi 300 euro.
Zasiłek jest wypłacany przez 12 miesięcy. Może być jednak przedłużony do 14 miesięcy, jeżeli obydwoje rodziców zdecydują się na okresowe przerwanie pracy. Rodzice mają także możliwość skorzystania z opcji ElterngeldPlus – przysługiwać będzie połowa wyznaczonej kwoty, ale za to świadczenie będzie wypłacane przez dwukrotnie dłuższy czas.W Niemczech funkcjonuje mocno rozwinięty system świadczeń socjalnych, który pomaga szczególnie rodzinom, dlatego mamy możliwość uzyskać także zasiłek Kindergeld oraz dodatek na dziecko Kinderzuschlag.
Zasiłek rodzicielski Plus
Zasiłek Rodzicielski Plus wynosi od 150 do 900 euro miesięcznie i jest wyliczany w taki sam sposób jak standardowy zasiłek rodzicielski. Może być wypłacany przez okres dwa razy dłuższy niż podstawowy zasiłek rodzicielski, jednak jego wysokość stanowi jedynie połowę kwoty standardowego świadczenia. Dodatek partnerski jest obliczany w analogiczny sposób jak Zasiłek Rodzicielski Plus.
Natomiast Partnerschaftsbonus to dodatkowe świadczenie w ramach Elterngeld Plus, które przysługuje rodzicom pracującym równolegle w niepełnym wymiarze czasu pracy – od 25 do 30 godzin tygodniowo. Jeśli oboje spełniają ten warunek przez co najmniej dwa kolejne miesiące, mogą otrzymać dodatkowe 2 do 4 miesięcy Elterngeld Plus. To rozwiązanie premiuje partnerskie podejście do opieki nad dzieckiem i ułatwia godzenie życia rodzinnego z zawodowym.Może Cię zainteresować: Co nowego w systemie podatkowym w Niemczech w 2025 roku?
Elterngeld dla matki w Polsce
Co w przypadku, gdy ojciec dziecka pracuje w Niemczech, a matka przebywa w Polsce? Osoba, która nie pracowała w Niemczech, może pobierać zasiłek macierzyński Elterngeld, jeżeli drugi rodzic pracuje w tym kraju, jednak od świadczenia zostaną odliczone wszystkie zasiłki z Polski.
Elterngeld a zasiłek macierzyński w Polsce?
Elterngeld w Niemczech a zasiłek macierzyński w Polsce różnią się przede wszystkim podejściem do obliczania i wypłaty świadczeń. Elterngeld to elastyczne świadczenie zależne od utraty dochodu po urodzeniu dziecka, dostępne w kilku wariantach i możliwe do podziału między rodziców, co sprzyja równemu zaangażowaniu w opiekę nad dzieckiem. Z kolei polski zasiłek macierzyński opiera się na stałych stawkach – 100%, 81,5% lub 70% wynagrodzenia – i przysługuje z mocy prawa kobietom objętym ubezpieczeniem chorobowym, bez względu na dochód. W Polsce osoby nieubezpieczone mogą otrzymać świadczenie rodzicielskie w stałej kwocie 1 000 zł. Oba systemy przewidują możliwość wydłużenia świadczeń w przypadku urodzenia wcześniaka lub hospitalizacji noworodka.
Nie można jednak jednocześnie pobierać Elterngeld w Niemczech i zasiłku macierzyńskiego w Polsce za ten sam okres, ponieważ są to świadczenia tego samego rodzaju finansowane z różnych systemów ubezpieczeń społecznych. W przypadku zamieszkania i pracy w dwóch krajach decydujące znaczenie ma miejsce wykonywania pracy i odprowadzania składek.
Ważne informacje dla rodziców: Kiedy wypłata Kindergeld?
Elterngeld a rozliczenie podatkowe
Elterngeld jest świadczeniem nieopodatkowanym, zalicza się jednak do Progressionsvorbehalt – będzie wliczany do podstawy, według której oblicza się podatek do zapłaty. Z tego względu musi zostać umieszczony w deklaracji podatkowej podczas rocznego rozliczenia. Duży wpływ na ostateczną wysokość podatku będzie miała też kombinacja klas podatkowych rodziców, na przykład 5/3 lub 4/4.
Co to jest Elterngeld w Niemczech? Podsumujmy informacje!
Oto najważniejsze informacje na temat Elterngeld, które warto zapamiętać.
- Elterngeld to zasiłek rodzicielski wypłacany w Niemczech rodzicom dzieci do 1. roku życia, jako rekompensata za utracone dochody po narodzinach dziecka.
- Przysługuje zarówno matce, jak i ojcu, niezależnie od formy zatrudnienia (etat, działalność gospodarcza, bezrobocie).
- Świadczenie wynosi od 65% do 100% wynagrodzenia netto, maksymalnie 1 800 euro miesięcznie, minimalnie 300 euro.
- Dostępne są trzy warianty Elterngeld:
– Basiselterngeld (do 14 miesięcy),
– ElterngeldPlus (do 32 miesięcy – połowa kwoty, ale dwa razy dłużej),
– Partnerschaftsbonus (dodatkowe 2–4 miesiące dla rodziców pracujących po 25–30 godz./tyg.). - Wniosek można złożyć najwcześniej 3 miesiące przed rozpoczęciem pobierania świadczenia i nie później niż 3 miesiące po narodzinach dziecka.
- Wymagane dokumenty to m.in. zaświadczenia o dochodach, zatrudnieniu, akt urodzenia dziecka i – jeśli dotyczy – zaświadczenie lekarskie o przewidywanym terminie porodu.
- Od 1 maja 2025 możliwe będzie składanie wniosku w formie tekstowej (np. e-mail), bez podpisu odręcznego.
- Rodzice mieszkający w Polsce mogą również ubiegać się o Elterngeld, jeśli drugi rodzic pracuje w Niemczech, ale świadczenia z Polski będą odliczane.
- Nie można pobierać jednocześnie Elterngeld i zasiłku macierzyńskiego z Polski za ten sam okres – kluczowe jest miejsce zatrudnienia i odprowadzania składek.
- Elterngeld jest nieopodatkowany, ale wliczany do podstawy opodatkowania (tzw. Progressionsvorbehalt), co wpływa na rozliczenie roczne.
Elterngeld, czyli zasiłek rodzicielski, jest jednym z najważniejszych świadczeń, na które mogą liczyć rodzice w Niemczech. Jest to forma wsparcia finansowego, która ma na celu umożliwienie rodzicom poświęcenia więcej czasu na opiekę nad dzieckiem. Ważne jest, aby dobrze zrozumieć zasady jego przyznawania i składania wniosków, aby móc w pełni skorzystać z tego świadczenia. Jeżeli szukasz wsparcia w uzyskaniu tego świadczenia, to głos się do naszego biura rachunkowego – Borsuk Podatki. Załatwimy za Ciebie wszelkie formalności związane z Elterngeld, pomożemy uzyskać Kindergeld i zajmiemy się Twoim zwrotem podatku z Niemiec – zapraszamy!
