Czy dług wobec holenderskiego urzędu skarbowego może przestać istnieć z upływem czasu? A może wciąż ciąży na Tobie zobowiązanie, nawet jeśli urząd nie ma już prawa do przymusowej egzekucji? Przepisy obowiązujące w Holandii są w tej kwestii jasne, choć nie zawsze oczywiste. Poniżej wyjaśniamy, czym jest przedawnienie zobowiązań wobec Belastingdienst, co oznacza dla podatnika i kiedy urząd naprawdę traci prawo do działania.
Przedawnienie podatku w Holandii – co to oznacza?
Zgodnie z holenderskim prawem administracyjnym, a dokładniej ustawą Algemene wet bestuursrecht (Awb), każde roszczenie pieniężne – w tym podatkowe – ulega przedawnieniu po pięciu latach od dnia, w którym minął termin płatności. Oznacza to, że po upływie tego okresu Belastingdienst nie ma już prawa do egzekwowania długu w sposób przymusowy. Nie może wysyłać nakazów zapłaty, wszczynać windykacji ani korzystać z komornika.
W praktyce jednak istnieje różnica między formalnym a materialnym przedawnieniem. Formalne dotyczy właśnie możliwości przymusowego ściągania długu. Materialne z kolei obejmuje prawo do wydania nowej decyzji podatkowej – np. korekty wcześniejszego zeznania. I tutaj pojawia się ważna różnica: standardowy termin wynosi 5 lat, ale gdy sprawa dotyczy dochodów zagranicznych (np. polskich) – okres ten wydłuża się do 12 lat.
| Kraj | Standardowy okres przedawnienia | Możliwość wydłużenia terminu | Przykładowe sytuacje wydłużające termin |
|---|---|---|---|
| Holandia | 5 lat od końca roku podatkowego | Tak, do 12 lat | Dochody z zagranicy, brak deklaracji, fałszywe zeznanie |
| Polska | 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności | Tak | Egzekucja, postępowanie karne skarbowe, skarga do sądu administracyjnego |
Czy przedawnienie zawsze kończy sprawę?
Niestety – nie zawsze. Holenderski urząd ma możliwość przerwania biegu terminu przedawnienia, co sprawia, że zegar odliczający pięć lat startuje od nowa. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy urząd wyśle wezwanie do zapłaty, zastosuje środek przymusowy lub rozpocznie postępowanie sądowe. W prawie niderlandzkim nazywa się to stuiting.
Są też sytuacje, w których przedawnienie nie biegnie dalej mimo braku aktywności ze strony urzędu. Może to mieć miejsce np. w czasie odroczenia płatności lub gdy podatnik został wezwany do dostarczenia dodatkowych informacji. W takich przypadkach termin jest po prostu zawieszony, a to oznacza, że nie zbliżasz się realnie do końca tego pięcioletniego okresu.
Co to jest „naturalne zobowiązanie” i dlaczego dług nie znika całkowicie?
Warto zrozumieć, że przedawnienie nie oznacza automatycznego anulowania długu. Belastingdienst po prostu traci prawo do przymusowego działania, ale samo zobowiązanie – z prawnego punktu widzenia – nadal istnieje. W Niderlandach określa się to mianem „natuurlijke verbintenis”, czyli zobowiązania naturalnego.
Oznacza to, że możesz, ale nie musisz spłacić przedawniony dług, a jeśli to zrobisz – nie przysługuje Ci zwrot. Dobrowolna spłata jest wciąż możliwa i zdarza się, że niektórzy podatnicy decydują się na nią np. z powodów formalnych (ubieganie się o kredyt, czyste konto wobec urzędu).
Umorzenie długu – kiedy warto się o nie ubiegać?
Nie każdy dług musi kończyć się spłatą lub przedawnieniem. Jeśli jesteś w trudnej sytuacji finansowej, możesz złożyć wniosek o umorzenie zobowiązania podatkowego – tzw. kwijtschelding. Belastingdienst indywidualnie rozpatruje takie prośby, biorąc pod uwagę m.in. Twoje dochody, majątek, comiesięczne wydatki, sytuację rodzinną oraz to, czy korzystasz ze wsparcia socjalnego.
Wniosek składa się na specjalnym formularzu dostępnym na stronie Belastingdienst. Po jego pozytywnym rozpatrzeniu dług zostaje bezpowrotnie anulowany. Nie będzie można już go egzekwować ani potrącać z przyszłych zwrotów podatku. Umorzenie jest często ostatecznym rozwiązaniem dla osób, które nie mają realnych możliwości uregulowania zaległości, a jednocześnie nie chcą żyć z obciążeniem finansowym w tle.
Jakie konsekwencje prawne niesie przedawniony dług?
Najważniejszą konsekwencją jest to, że Belastingdienst nie ma już prawa egzekwować zaległości na drodze administracyjnej. Oznacza to, że nie spotka Cię windykacja, zajęcie konta czy inne środki przymusowe – nawet jeśli dług był wysoki.
Ale uwaga: dług nadal figuruje jako „naturalny” – nie znika z systemu. Może się zdarzyć, że sam zdecydujesz się go spłacić – i masz do tego prawo, jednak bez zwrotu środków. Co więcej – jeśli przed upływem 5 lat dojdzie do przerwania terminu przedawnienia, nadal będą naliczane odsetki, które mogą znacznie podnieść kwotę zobowiązania. Warto więc trzymać rękę na pulsie.
Pytania i odpowiedzi związane z przedawnieniem długu podatkowego w Holandii
Długi w Holandii możesz sprawdzić, logując się na swoje konto w serwisie Mijn Belastingdienst – znajdziesz tam szczegóły zadłużenia, ewentualne decyzje oraz status egzekucji. W przypadku trudności warto skontaktować się bezpośrednio z Belastingdienst lub z doradcą podatkowym.
Status zwrotu podatku z Holandii sprawdzisz również przez Mijn Belastingdienst – po zalogowaniu zobaczysz, czy deklaracja została przetworzona i czy zwrot został wypłacony. W zakładce „inkomstenbelasting” dostępne są aktualizacje dotyczące Twojej deklaracji.
W Holandii trzeba się rozliczyć m.in. z dochodów z pracy, zasiłków, działalności gospodarczej oraz z majątku – jeśli jego wartość przekracza ustalone limity. Należy także wykazać dochody uzyskane za granicą, jeżeli jesteś holenderskim rezydentem podatkowym.
Na rozliczenie się z podatku w Holandii zazwyczaj masz czas do 1 maja roku następującego po roku podatkowym, choć możliwe jest złożenie wniosku o przedłużenie tego terminu. W przypadku wezwania do złożenia deklaracji Belastingdienst wyznacza własną, indywidualną datę graniczną.
Samodzielne rozliczenie podatku w Holandii jest możliwe online przez portal Mijn Belastingdienst – wystarczy posiadać aktywne DigiD i podstawowe informacje o dochodach. Formularz dostępny jest w języku niderlandzkim, dlatego wiele osób korzysta z pomocy biur podatkowych, aby uniknąć błędów.
Podsumowanie – co warto zapamiętać o umorzeniu długów w Holandii?
- Po 5 latach Belastingdienst nie może już przymusowo egzekwować długu podatkowego.
- Przy zagranicznych dochodach lub majątku termin wydłuża się do 12 lat.
- Urząd może przerwać lub zawiesić bieg przedawnienia – co przedłuża sprawę.
- Dług po przedawnieniu istnieje jako naturalne zobowiązanie – możesz go spłacić, ale nie musisz.
- Jeśli nie jesteś w stanie spłacić długu, możesz wystąpić o jego umorzenie.
Dzięki tym informacjom wiesz, kiedy Belastingdienst traci możliwość egzekucji, co robić w razie zadłużenia i jak się chronić przed kosztownymi konsekwencjami. Jeśli masz wątpliwości co do swojej sytuacji, warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub kancelarią, która specjalizuje się w rozliczeniach z Holandią. Jeżeli nie chcesz mieć żadnych problemów z terminami, zgłoś się do Borsuk Podatki – dopilnujemy każdego szczegółu i przypilnujemy terminów za Ciebie. Załatwimy Twoje rozliczenie podatkowe z Holandii szybko, bezpiecznie i najkorzystniej jak się da.
